پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

جغرافیای مطالعات قرآنی را می توان در یک نگاه کلان در سه محور اساسی جستجو کرد: نخست مسائل شناخت‌نامه ای قرآن؛ دو، مسائل مربوط به چگونگی فهم و تفسیر قرآن، مانند اصول، مبانی و قواعد تفسیر؛ سه، ذات معارف و آموزه‌های مُستخرَج از متن قرآن که در کتب تفسیر ترتیبی و موضوعی یافته می‌شود. محور اول از مبادی است که هویت الاهی این کتاب را به شیوه علمی احراز می‌‌نماید و معلوم می‌سازد که منشأ پیدایش این متن و پدید‌آورنده آن کیست و این کتاب چگونه در میان بشر ظهور یافته و در اختیار انسان‌ها قرار گرفته است. مسائل وحی، نزول، اعجاز، جمع و تدوین، و تحریف‌ناپذیری از این سنخ‌اند. پژوهش عالمانه این مسائل زمینه شناخت ذات قرآن و ویژگی‌های آن را فراهم می‌کند. پیداست که این مسائل برخی صبغه عقلی و اقتضای روش کلامی دارند و برخی جنبه نقلی. اثر حاضر البته تنها چیستی و چرایی وحی، و چگونگی نزول قرآن و شکل‏گیرى آن را بررسی می‌‎کند.